Tijdens de 5 jaar dat ik in Japan woonde kwam ik regelmatig buitenlanders tegen die net van het vliegtuig gestapt waren. Een niet verwaarloosbaar deel daarvan was in Japan vanwege Studio Ghibli. Zelf had ik daar destijds helemaal niets mee. Pas vrij recent heb ik eens een paar films gezien, en ik moet zeggen… Het viel niet tegen! Ik snap zelfs een klein beetje waarom sommige mensen hier speciaal voor naar Japan reizen.
Natuurlijk worden animatiefilms niet op locatie gefilmd, maar de tekenaars hebben wel ergens inspiratie op moeten doen. Behalve het studiocomplex zelf, in een van de buitenwijken van Tokyo, zijn er in heel Japan plekken te vinden die Hayao Miyazaki en zijn crew inspiratie gegeven hebben.
Ghibli kijktip
Als de films van Studio Ghibli iets met je doen, dan is de kans groot dat de NHK documentaire “10 Years with Hayao Miyazaki” ook iets met je doet. De documentaire is te zien via de website van NHK of de NHK WORLD app.
My Neighbor Totoro
Totoro Forest
In Sayama, ruim een uur met de trein ten noordwesten van Tokyo Station ligt een bos met de veelzeggende naam Totoro Forest. Dit bos was de inspiratie voor de film My Neighbor Totoro, wellicht de meest bekende Ghibli film. In het bos staat Kutosuke’s House, een traditioneel Japans huis van meer dan 100 jaar oud. Je proeft hier echt de nostalgische sfeer van het Japan van decennia geleden die ook voelbaar is in de film.
Vanaf Tokyo Station neem je de Yamanote-lijn naar Ikebukuro. Daar stap je over op de Ikebukuro-lijn van private spoorwegmaatschappij Seibu richting Nishi-Tokorozawa. In Nishi-Tokorozawa stap je over op de Sayama-lijn. Het Totoro Forest ligt op een paar minuten lopen vanaf het eindstation van deze lijn.
Princess Mononoke
Yakushima
Het eiland Yakushima ligt helemaal in het meest zuidelijke puntje van Japan voor de kust van Kagoshima. De UNESCO heeft het eiland erkend als Werelderfgoed vanwege de eeuwenoude Yakusugi ceders.
Om op Yakushima te komen neem je een veerboot of een vliegtuig, maar vanwege de weersomstandigheden is die reis niet altijd mogelijk. Er gaat dan ook het gerucht dat je alleen welkom bent op het eiland als je door de geesten uitgenodigd bent.
De bergen, daar waar die oude ceders staan, zijn vol met avontuur voor wandelaars. De mooiste stukjes liggen uren van de dichtstbijzijnde parkeerplaats, diep in het bos. Neem het het Shiratani Unsuikyo ravijn. Hier staan bomen van meer dan 1.000 jaar oud.
Een van de hoofdtekenaars van Studio Ghibli, Kazuo Oga, heeft hier dagen in het bos zitten tekenen en schetsen. Het resultaat is te zien in de prachtige natuur scenes in Princess Mononoke.
Shirakami-Sanchi
Verder met nog een stukje natuur. Ook Shirakami-Sanchi staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Om dat te bereiken moet er natuurlijk wat unieks te zien zijn. In dit bergachtige natuurgebied staan de laatste Japanse beuken, een soort die ook wel Siebold Beuk genoemd wordt (naar Siebold, een van de eerste westerlingen in Japan en “held” in het boek Terug naar Japan).
Naast Yakushima is ook Shirakami-Sanchi een belangrijke inspiratiebron geweest voor natuurlijke schoonheid in de film Princess Mononoke.
Shirakami-Sanchi ligt in het noorden van hoofdeiland Honshu op de grens van de prefecturen Aomori en Akita. Dat maakt het wat lastig om de natuur hier en de natuur op Yakushima te combineren in één reisschema, maar voor de diehards moet daar wel een weg in te vinden zijn.
Spirited Away
Dogo Onsen
Als je aan Spirited Away denkt, dan denk je natuurlijk aan dat enorme badhuis. Dat alleen al maakt dit mijn favoriete Ghibli film. Als we de verhalen mogen geloven is dat badhuis geïnspireerd door Dogo Onsen.
Het badhuis van Dogo Onsen is, ook buiten Spirited Away om, een icoon in Japan. De gebouwen stammen uit 1894. Het is een van de oudste badhuizen in heel Japan.
Door de jaren heen is de wijk rond Dogo Onsen, in de stad Matsuyama, uitgegroeid tot een kuuroord met meerdere badhuizen en andere bezienswaardigheden. Matsuyama ligt in de prefectuur Ehime, in het westen van het eiland Shikoku.
Edo-Tokyo Openluchtmuseum
Bij sommige van de locaties hierboven moet je echt zoeken naar de sporen van Ghibli. In het Edo-Tokyo Openluchtmuseum is zoeken absoluut niet nodig.
Een van de gebouwen in het museum is Bar Kagiya, inspiratie voor het eettentje waar Chihiro’s ouders hun laats maal aten voordat ze in lelijke varkens veranderden. Het badhuis Kodakara-yu was de inspiratie voor het interieur van het badhuis van Yubaba (dat badhuis wat aan de buitenkant op Dogo Onsen lijkt). De gele tram die door het openluchtmuseum rijdt heeft aardig wat overeenkomsten met de trein die Chihiro nam. En ook de werkruimte van Kamaji is te zien.
Het Edo-Tokyo Openluchtmuseum ligt in Koganei in het westen van Tokyo. Neem vanaf Shinjuku Station de Seibu Shinjuku-lijn en stap uit bij Hana-Koganei Station. Het museum ligt iets richting het zuiden.
Ponyo
Tomonoura
Aan de kust van de Japanse Binnenzee, ongeveer halverwege Okayama en Hiroshima, ligt het vissersdorpje Tomonoura. Volgens de verhalen zou dit dorp de voornaamste inspiratie geweest zijn voor het vissersdorp in de Ghibli film Ponyo.
Dit is echt een typisch Japans plattelandsdorpje met ouderwetse winkeltjes en restaurantjes. Als je op zoek bent naar de nostalgische sfeer die eigenlijk iedere Ghibli film wel heeft, dan zit je in Tomonoura geramd.
Vanaf Fukuyama Station, waar zowel de reguliere JR trein als de Sanyo Shinkansen stopt, rijden ieder uur meerdere bussen naar Tomonoura. Er zijn zelfs een paar leuke hotels in het dorp.