Net als kastelen elders in de wereld spreken Japanse kastelen tot de verbeelding. Of het nu samoerai of ridders zijn, met een beetje inlevingsvermogen waan je je zo een paar honderd jaar terug in de tijd.
Tot 1603 was Japan een lappendeken van staatjes en heren die elkaar onderling bestookten. Er was eigenlijk altijd wel ergens een oorlog aan de gang over een stuk land, een handelsroute of simpelweg trots.
De constante rivaliteit tussen de regionale bestuurders deed pijn bij mensen zoals Oda Nobunaga en Toyotomi Hideyoshi. Zij droomden ervan om van Japan echt één land te maken en alle onderlinge oorlogen voorgoed uit te bannen. Het keizerlijke hof in Kyoto was dit niet gelukt dus moest er een volledige alternatieve bestuursstructuur op poten gezet worden. Zo begon in 1603 de Edo-periode, bestuurd vanuit de hoofdstad Edo (het tegenwoordige Tokyo) door het shogunaat.
Het shogunaat had een uiterst effectief plan bedacht om de regionale heren in toom te houden. Iedere heer moest op zijn grondgebied een kasteel bouwen wat zou dienen als administratief hoofdkwartier. Dit nam een behoorlijke hap uit het vermogen van de heren, waardoor ze minder geld over hadden om oorlog met elkaar te voeren.
In een ingenieuze zet van het shogunaat werd het de heren verplicht een jaar in hun kasteel door te brengen, gevolgd door een jaar in de hoofdstad Edo. De familie van de heer woonde permanent in Edo, dus de heer zou het wel uit zijn hoofd laten om zich tegen het shogunaat te verzetten.
Toen in 1868 de Edo-periode gevolgd werd door de Meiji-restauratie viel een groot aantal van de kastelen slachtoffer aan gedeeltelijke of totale vernietiging. Van slechts 12 kastelen is de donjon, de hoofdtoren die tevens diende als woongedeelte, blijven staan. Dit zijn die 12.
De 12 originele kastelen van Japan
Kasteel Himeji
Het meest magnificente, grootste kasteel van Japan. Dit kasteel, in de stad Himeji, werd oorspronkelijk gebouwd in de 14de eeuw en is dus niet alleen gebouwd omdat het moest van de shogun. Kasteel Himeji is het mooiste en meest omvangrijke originele kasteel dat je kunt bezoeken. En om er zeker van te zijn dat onze kleinkinderen ook die mogelijkheid nog hebben heeft de UNESCO dit kasteel in 1993 op de Werelderfgoedlijst gezet.
Kasteel Matsumoto
Het kasteel van Matsumoto is een van de historisch belangrijke kastelen van Japan. Het kasteel is goed bereikbaar vanuit Tokyo en dankzij de unieke zwarte buitenmuren wordt het ook wel het “Kraaien Kasteel” genoemd. In 1872 werd Kasteel Matsumoto op een openbare veiling verkocht en bijna was het voorgoed verloren gegaan. De nieuwe eigenaar wilde in eerste instantie het kasteel slopen en het land gebruiken om huizen op te bouwen. In 1952 heeft de Japanse overheid het kasteel benoemd tot Nationaal Erfgoed.
Kasteel Bitchu-Matsuyama
Ook wel bekend als Kasteel Takahashi vanwege de ligging in de stad Takahashi in de prefectuur Okayama. Om het te onderscheiden van dat andere Kasteel Matsuyama (zie drie kastelen hieronder) is de officiële naam Kasteel Bitchu-Matsuyama. Dit gedeelte van Okayama heette vroeger Bitchu, dus vandaar. Op 430 meter boven zeeniveau is dit de hoogte van de 12 kastelen op deze lijst en voor het eerst gebouwd in 1240 is het bovendien het oudste.
Kasteel Matsue
Kasteel Matsue werd pas gebouwd na de pacificatie van Japan door het shogunaat in de hoofdstad Edo. Gebouwd om een volle belegering te weerstaan is het daar nooit aan blootgesteld. Wel was het kasteel, net als alle andere houten kastelen, erg gevoelig voor brand wat meerdere keren voor verwoesting gezorgd heeft. Toch is het kasteel iedere keer weer opnieuw opgebouwd en is het nu een van de 12 nog in originele staat. De zwarte buitenkant is opvallend en statig.
Kasteel Hikone
Het kasteel van Hikone wordt gezien als het meest significante historische gebouw in de prefectuur Shiga. Als een van de 12 originele kastelen van Japan, en een van de slechts 5 daarvan die de status Nationaal Erfgoed hebben, is dat ook niet zo verwonderlijk. Kasteel Hikone ligt in een leuke landelijke stad en is op een mooie zonnige dag de perfecte bestemming voor een dagtrip vanuit Kyoto.
Kasteel Matsuyama
Na Kasteel Himeji, bovenaan deze lijst, is Kasteel Matsuyama de grootste van de 12 originele kastelen. De bouw werd begonnen in 1604 en had behoorlijk wat voeten in de aard. De hoofdtoren waar oorspronkelijk in 1602 mee begonnen was werd in 1627 verplaatst naar Kasteel Aizu. Pas in 1642 kwam het kasteel zoals het er nu staat gereed.
Het heeft de tand des tijds goed doorstaan. De hoofdtoren is een keer verwoest door blikseminslag in 1784 en werd uiteindelijk in 1854 vervangen door een kleinere nieuwe toren. De tumult rond de Meiji-restauratie heeft het bouwwerk ongedeerd gelaten, maar wel was er wat schade door bombardementen in de Tweede Wereldoorlog.
Kasteel Hirosaki
De regionale heer Oura Tamenobu zag een strategische kans door zich aan de zijde van Tokugawa Ieyasu te scharen tijdens de Slag bij Sekigahara. Toen Tokugawa deze slag won kreeg Oura als dank voor zijn loyaliteit de zeggenschap over het domein Hirosaki, de westelijke helft van de tegenwoordige prefectuur Aomori. In 1603 begon hij met de bouw van zijn kasteel hier. Een jaar later kwam Oura in Kyoto te overlijden.
Het duurde tot 1609 tot zijn opvolger begon met het strippen van twee andere kastelen in de buurt om bouwmaterialen te verkrijgen. De bouw van Kasteel Hirosaki was klaar in 1611, maar in 1627 werd het kasteel alweer verwoest door een blikseminslag. Pas in 1810 werd de huidige hoofdtoren gebouwd.
Kasteel Inuyama
Vanwege de oude bouwstijl werd lange tijd aangenomen dat Kasteel Inuyama het oudste kasteel van Japan was. Hoewel Kasteel Bitchu-Matsuyama (vijf kastelen hierboven) voor het eerst gebouwd werd in 1240 in het in de loop der eeuwen een aantal keer verwoest. Kasteel Inuyama werd voor het eerst gebouwd in 1440 en men dacht dat de huidige bouw dateert uit 1537. Daarmee is de huidige bouw ouder dan die van Kasteel Bitchu-Matsuyama. Het is echter gebleken dat pas in 1601 begonnen is met de huidige bouw.
Ondanks dat het dan wellicht niet het oudste van alle Japanse kastelen is, is het een indrukwekkend bouwwerk.
Kasteel Kochi
Net als de meeste kastelen op deze lijst is ook de bouw van Kasteel Kochi begonnen in 1601. De huidige bouw is echter lang zou oud niet. Het grootste gedeelte van het complex ging in vlammen op in 1727, maar was al vrij snel herbouwd in de originele stijl. Na de Tweede Wereldoorlog is het kasteel uitgebreid gerestaureerd en vandaag de dag nog steeds prachtig.
Kasteel Maruoka
Dit is ‘m dan echt, de oudste van alle Japanse kastelen. Althans, de huidige bouw is de langst staande. In 1576 werd Kasteel Maruoka gebouwd en de hoofdtoren uit die tijd staat nog steeds. De rest van het complex heeft de tijd echter niet overleefd en het park rond het kasteel is nu een populaire plek voor lokale festiviteiten. En wat een betere achtergrond dan zo’n prachtig oud kasteel.
Kasteel Marugame
Niet het hele complex van Kasteel Marugame heeft de eeuwen goed doorstaan. Slechts een paar muren en de hoofdtoren staan nog. Maar wel op een mooie plek. Het kasteel is gebouwd op een heuvel die over de stad Marugame en de Shiwaku Eilanden uit kijkt. Behalve administratief hoofdkantoor van de regionale heer diende het kasteel ook als bescherming van de handelsroute tussen Shikoku en het hoofdeiland Honshu. De Shiwaku eilanden speelden daarin een belangrijke rol.
Kasteel Uwajima
Oorspronkelijk stond Kasteel Uwajima aan zee. Aan de voet van de heuvel waar het kasteel op staat is een stuk land ingepolderd, waardoor de zee nu een stuk verder weg ligt. Alleen de hoofdtoren van het kasteel staat er nog en de idyllische locatie in de bossen die over de jaren op de heuvel gegroeid zijn zorgt voor een bijzondere ervaring.