De bijnaam van de Japanse vlag is “Hi no Maru” (日の丸), “Cirkel van de Zon”. De officiële naam is overigens Nisshoki (日章旗) is. Deze vlag is sinds 1870 in gebruik, maar pas in 1999 werd dit wettelijk officieel vastgelegd. De rode cirkel symboliseert de rijzende zon.
Er is ook een versie van de vlag van Japan waar stralen uit de cirkel komen. Die versie was, en is nog steeds, de militaire vlag. Er zijn kleine verschillen in ontwerp tussen de versie die de Japanse marine en het Japanse leger voeren. Het is echter niet, zoals vaak aangenomen wordt, de oude vlag of de oorlogsvlag.
Desalniettemin wordt die versie van de vlag vaak geassocieerd met de Tweede Wereldoorlog. Omdat deze versie van de vlag door zowel Japanners als inwoners van andere Aziatische landen als schokkend ervaren hebben we deze versie van de vlag niet opgenomen op deze pagina.
Vlag Japan: 3 feiten
De Japanse vlag in de wet
Wel leuk om te weten is dat pas sinds 1999 in een wet staat vastgelegd dat de “Hi no Mari” officieel de vlag van Japan is. Tot die tijd was de status van de vlag alleen vastgelegd in allerlei decreten. Hoe ingewikkeld de Japanse bureaucratie kan zijn merk je ook als je kijkt naar andere regels of hoe de bestuurlijke lagen van Tokyo opgebouwd zijn.
Hoewel de officiële wet dus pas in 1999 werd ingevoerd wordt de vlag al sinds 1870 gebruikt als vertegenwoordiging van Japan. Die wet uit 1999 regelt overigens meer dan alleen de status van de vlag. Ook het volkslied dat Japanners al sinds 1880 kippenvel geeft is met diezelfde wet pas officieel geworden.
Zon op de Japanse vlag
Die rode cirkel in het midden symboliseert de zon. Dat de zon een grote rol speelt in Japan blijkt uit de bijnaam “Land van de Rijzende Zon”. Maar waarom nou de zon?
Volgens Japanse mythologie en bepaalde overleveringen in het Shintoïsme is de keizer een nazaat van de Godin van de Zon. Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog was de keizer zelf officieel ook een god. Na het einde van de oorlog zijn de superkrachten van de keizer behoorlijk ingeperkt tot min of meer die van een sterveling. Maar dat terzijde.
Als je nazaat bent van de zonnegod is je afkomst wellicht hetgeen waar je het meest trots op bent. Als je in de kroeg staat met vrienden komt het na een paar biertjes waarschijnlijk wel weer ter sprake. De rest zal dan wel zo iets hebben van “heb je hem weer met z’n verhalen”. Maar ga je dan een vlag tekenen, dan kom je uiteraard snel terecht bij die zon.
De vlag is overigens al een behoorlijke tijd geleden getekend. In het jaar 701 wapperde de vlag voor het eerst in de tuin van het keizerlijk paleis van Keizer Monmu. Het oudste bestaande examplaar van de vlag nu is ongeveer 500 jaar oud.
Tweede Wereldoorlog
Vroeger, lang geleden, was Japan een verdeeld land. Leenheren hadden het land verdeeld en knokten onderling regelmatig over de grenzen. Daar kwam verandering in toen een van die leenheren, Tokugawa Ieyasu, in 1603 besloot daar een eind aan te maken en het land te verenigen.
De keizer leefde in ballingschap in de oude hoofdstad Kyoto terwijl Tokugawa het vissersdorpje Edo (nu Tokyo) omtoverde tot hoofdstad. Tot 1868 bestuurde de Tokugawa familie Japan. In 1868 werd de macht weer teruggegeven aan de keizer.
De vlag, die tot dan toe eigenlijk alleen het persoonlijke wapen van de keizer geweest was, werd ineens het symbool van de hernieuwde keizerlijke macht. De keizer was erg ingenomen met zijn herwonnen macht, met uiteindelijk de Tweede Wereldoorlog als gevolg. In die periode streed iedere soldaat en kamikaze piloot voor de keizer en dus voor de Japanse vlag. Logisch dat na de capitulatie de Hinomaru dan ook ineens controversieel was.
Direct werden de vlaggen verwijderd uit scholen en wordt de vlag een symbool van schaamte. Daar is Japan inmiddels gelukkig overheen, maar tot op de dag van vandaag zie je de Japanse vlag relatief weinig wapperen.
Veelgestelde vragen
Officieel is pas in 1999 in de wet opgenomen dat die witte vlag met die rode cirkel in het midden de officiële vlag van Japan is. Vanaf de introductie van de vlag in 1870 tot 1999 had Japan dus wettelijk gezien geen officiële vlag.
Die cirkel symboliseert de zon. Volgens de Japanse mythologie is de keizer een afstammeling van de Godin van de Zon. Logisch dus dat de zon gekozen is als symbool.
Voor de Tweede Wereldoorlog werd de vlag vooral gezien als symbool van de hernieuwde keizerlijke macht. Soldaten streden voor de vlag. Het is dus ook niet vreemd dat na de capitulatie van Japan de vlag al snel gezien werd als controversieel.