Vijf jaar geleden, op 19 januari ben ik vertrokken uit Nederland. Na een paar jaar in de IT gewerkt te hebben was het tijd voor een break, een andere uitdaging, in een ander land. Mijn eerste stop was Tokyo, Japan. Onderweg om Engelse les te geven in Japan.

Bij een eerdere vakantie in 2008 had het land me al geraakt met het contrast van moderne steden en technologie aan de ene kant en eeuwenoude tradities die er haaks op staan.

Ook zonder kennis van de taal is de warmhartigheid van de Japanners goed te voelen. Wellicht dat dit me wederom naar Japan bracht. Desondanks was dit slechts een tussenstop onderweg van een groter avontuur; backpacken in Nieuw-Zeeland.

Aan de andere kant van de wereld vermaakte ik me prima en na een jaar van reizen, vreemde banen en allerlei indrukwekkende ervaringen, had ik de smaak pas net te pakken. In Australië ontmoette ik Sanae, ook dol op reizen, en tussen het daten door reisden we van land naar land door Azië.

Sanae is Japanse en dat bracht Japan weer terug op de kaart. Met wat geluk kon ik als “ALT” aan de slag met het geven van Engelse lessen in het zuiden-westen van Japan. Inmiddels woon ik al bijna vier jaar in de buurt van Kumamoto, de tweede stad in Kyushu.

Engelse lessen

ALT staat voor Assistant Language Teacher en komt neer op het assisteren (voornamelijk met de uitspraak) van Engelse lessen op de basisschool en voortgezet onderwijs. Engels ging me na een jaar in Nieuw-Zeeland en Australië wel aardig af, maar om de taal aan kinderen te leren was voor mij een nieuwe uitdaging met veel verrassingen in het eerste jaar.

Overigens kom ik na vier jaar nog steeds voor verrassingen te staan. Mijn werklocatie bevindt zich in een erg afgelegen dorp in de bergen, een prachtige omgeving, maar wel ten koste van gemak. Zo zijn er bijvoorbeeld geen supermarkten, zijn de pompstations om 7 uur ’s avonds gesloten en kan er geen geld uit de pinautomaat getrokken worden na vijf uur ’s middags, of in het weekend! Dat vereiste wel wat aanpassingsvermogen.

Een van mijn meest gewaardeerde punten van verbetering, als je dat zo mag noemen, is het weer. Als je een horizontale lijn over een wereldkaart zou trekken dan komt Kumamoto overeen met Zuid-Spanje.

Warme zomers met kwik in de 30+ graden is voor mij persoonlijk geen afstraffing. En afgezien van het regenseizoen valt ook de neerslag relatief mee.

Aan de andere kant kunnen winters wel echt streng aanvoelen doordat de huizen over het algemeen niet geweldig, of eigenlijk nagenoeg niet geïsoleerd zijn. In de basis wordt veelal hout gebruikt, want dat breekt of scheurt niet zo snel als bakstenen bij de vele aardbevingen die Japan Jaarlijks telt.

Omdat huizen in Japan over het algemeen tactisch verwarmd wordt (alleen de gebruikte ruimte/kamer wordt verwarmd), is de rest van het huis even koud als de omgeving. Het eerste jaar hadden we een strenge winter en waren de leidingen twee weken lang bevroren! Ongelofelijk! Gelukkig zijn onsen (hot-springs) nooit ver hier. Dat heeft me zeker die winter doorgeholpen.

Het werk als een ALT bevalt goed, ondanks dat Engelse lessen geven totaal iets anders dan IT is. Volgens Japanse normen zijn klassen met maximaal 40 studenten toelaatbaar, hier in de bergen tellen klassen meestal niet meer dan 25 kinderen. De relatief kleine klassen maakt het een hechte school en de studenten hebben echt een geweldig karakter, en niet te vergeten respect voor docenten en personeel!

Met Kumamoto op een uur rijden of vier bussen per dag, is er nauwelijks interactie met het buitenland, des te meer lijken de studenten zich te interesseren wanneer de ALT in de Engelse lessen aanwezig is.

Overigens reageren niet alleen de studenten positief op buitenlanders in het dorp. De immigratiedienst in Japan kan dan wel streng zijn, de mensen zijn over het algemeen erg geïnteresseerd en positief wanneer ze in contact komen met de kleine groep expats in hun omgeving.

Ik ben vaak op straat aangesproken door ouderen in het lokale Kumamoto-dialect waar ik zelfs na vier jaar nog geen touw aan vast kan knopen, maar dat ze proberen te communiceren is een heel speciaal gevoel.

Ook in het lokale café of restaurant komt een soort-van-gesprek al gauw op gang en wordt je over het algemeen niet met rust gelaten voordat je een paar keer kanpai (proost) heb gezegd en een paar glazen sake heb gedeeld.

Natuurlijk is het niet alleen maar feest en vriendelijkheid, en komt ook in Japan discriminatie voor, maar in over het algemeen is werken in Japan voor mij een positieve ervaring.

Niet iedereen komt naar Japan met dezelfde redenen of verwachtingen, en ik denk dat dit het verschil kan uitmaken hoe je Japan ervaart.

Wat voor mij erg geholpen heeft is het thuislaten van alle verwachtingen en eventuele vooroordelen. Japan is anders (punt). Soms ervaren wij dat als buitenlanders prettig en soms moeten we daar aan wennen, maar interessant zijn het land en de mensen zeker!